اندازه بارش باران در ایران یک سوم میانگین جهانی، راه حل های برون رفت از بحران آب - مجله رویای کره ای

به گزارش خبرنگار ، کمبود آب و خشکی زمین یکی از مسائلی است که اخیرا مسائلی را در کشورما به وجود آورده و باعث به وجود آمدن ناراحتی و سختی هایی برای مردم شده است که تنها راه حل پیشگیری از بروز مسائل جدی تر در کشورما همکاری مردم و ارگان ها برای پیشگیری از هدر رفت این مایه حیات است.

مصطفی نادری مدرس دانشگاه، فعال محیط زیست و مشاور رئیس فراکسیون محیط زیست در این باره اظهار کرد: کمبود آب (Water scarcity ) شامل تنش آب، کم آبی و بحران آب است، مفهوم تنش آب نسبتاً نو است تنش آب مشکل در یافتن منابع آب شیرین برای استفاده است که علت آن تخلیه منابع می باشد بحران آب شرایطی است که در آن آب قابل آشامیدن و غیر آلوده در یک منطقه کمتر از تقاضای آن است.

وی اضافه کرد: کم آبی یعنی نبود منابع آب شیرین برای تأمین تقاضای آب متعارف؛ کم آبی، به علت خشکسالی، فقدان بارندگی و آلودگی هم ایجاد می گردد این موضوع از نظر تأثیر بالقوه ای که در طی دهه آینده می تواند داشته باشد، در سال 2019 به وسیله مجمع دنیای اقتصاد به اسم یکی از بزرگترین خطرات دنیای ذکر شده است.

نادری گفت: کم آبی از برآورده نشدن جزئی یا کامل تقاضا، رقابت مالی بر سر کیفیت و کمیت آب، اختلافات بین کاربران، تخلیه و کاهش غیرقابل برگشت آب زیرزمینی و اثرات منفی بر روی محیط زیست، تجلی می یابد، حداقل 4 میلیارد نفر یک ماه از سال را در شرایط کم آبی شدید به سر می برند.

این مدرس دانشگاه بیان نمود: به علت توزیع نابرابر آب که با تغییرات اقلیمی تشدید شده ممکن است برخی منطقه ها بسیار مرطوب و برخی بسیار خشک شده باشند؛ بعلاوه افزایش شدید تقاضای آب برای صنعت در دهه های اخیر، بشر را با بحران آب روبرو ساخته است.

وی بعلاوه گفت: عدم تطابق جغرافیایی و زمانی بین تقاضا و دستیابی به آب شیرین، علت عمده کم آبی دنیای است؛ افزایش جمعیت دنیا، ارتقا و بهبود استاندارد های زندگی، تغییر الگو های مصرف، و توسعه آبیاری کشاورزی اصلی ترین دلایل افزایش دنیای تقاضای آب است.

نادری ادامه داد: عواملی مثل تغییر اقلیم، خشکسالی، سیل، جنگل زدایی، افزایش آلودگی، گاز های گلخانه ای و استفاده بی فایده از آب می توانند باعث کمبود منابع شوند سالانه، آب شیرین کافی برای تأمین این تقاضا در سطح دنیا وجود دارد، اما تغییرات مکانی و زمانی این تقاضا و تفاوت در دسترسی به آب، بسیار زیاد است و باعث بروز کم آبی (فیزیکی) در بخش هایی از دنیا در زمان های خاصی از سال می گردد.

این فعال محیط زیست مطرح نمود: به علت تنوع هیدرولوژیکی طبیعی، کمبود آب در طول زمان فرق دارد، اما بیش از این، تابعی از سیاست های مالی حاکم، و رویکرد های برنامه ای و مدیریتی است انتظار می رود که این کمبود، با توسعه مالی شدت یابد، اما اگر به درستی شناسایی گردد بسیاری از عواقب آن قابل پیش بینی، جلوگیری یا کاهش است.

وی بیان نمود: ارزان ترین راه جداسازی مصرف آب از رشد مالی، این است که دولت ها برنامه های مدیریتی جامع آب را ایجاد نمایند که کل چرخه آب، از منبع تا توزیع، مصرف مالی، تصفیه، بازیابی، استفاده مجدد و بازگشت به محیط را در نظر بگیرد.

مشاور رئیس فراکسیون محیط زیست ادامه داد: تغییر اقلیم، باعث پس روی یخچال های طبیعی، کاهش جریان رودخانه و افت دریاچه ها و تالاب ها شده است، بسیاری از آبخوان ها بیش از حد پمپاژ شده اند و به سرعت تغذیه نمی شوند. اگرچه کل منبع آب شیرین، مورد استفاده قرار نگرفته است، ولی بیشتر آن آلوده، شور و نامناسب شده است.

نادری بعلاوه اظهارکرد: به عبارت دیگر (در غیر این صورت) برای آشامیدن، صنعت و کشاورزی غیر قابل استفاده است برای جلوگیری از بحران آب دنیای، در حالی که صنعت و شهر ها راه هایی برای استفاده مؤثرتر آب پیدا می نمایند، کشاورزان باید برای افزایش بهره وری و حاصلخیزی و در نتیجه برای برآورده کردن تقاضای در حال افزایش غذا، کوشش نمایند.

وی توضیح داد: چندین نشانه اصلی برای بحران آب وجود دارد، بیماری های ساری از راه آب و نبود آب بهداشتی لوله کشی یکی از علت های عمده مرگ و میر در سراسر دنیا است که برای بچه ها زیر پنج سال هم بیماری های ساری از راه آب علت اصلی مرگ و میر است. در هر زمان، نیمی از تخت های بیمارستان در دنیا به وسیله بیماران مبتلا به بیماری های ساری از راه آب اشغال شده است.

این فعال محیط زیست در ادامه گفت: به گفته بانک دنیای، 88 درصد از تمام بیماری های ساری از راه آب به وسیله آب آشامیدنی ناسالم، نبود بهداشت و بهداشت نامناسب ایجاد می گردد؛ آب توازن شنماینده اساسی برای تأمین آب سالم است، اما عوامل قابل کنترل مانند مدیریت و توزیع منابع آب خود سهم بیشتری در کمبود آب دارند.

وی مطرح نمود: گزارش سازمان ملل متحد که بر مسائل مربوط به حکومت به اسم هسته اصلی بحران آب متمرکز است، می گوید: آب به اندازه کافی برای همه وجود دارد و کمی آب اغلب به علت مدیریت نادرست، فساد، نبود نهاد های مناسب، سستی بوروکراتیک و کمبود سرمایه گذاری هم در ظرفیت انسانی و هم در زیرساخت های فیزیکی است.

نادری بعلاوه بیان نمود: داده های رسمی بعلاوه نشان می دهند ارتباط روشن میان دسترسی به آب سالم و نسبت فراوری ناخالص داخلی به عایدی سرانه وجود دارد بعلاوه اقتصاددانان ادعا نموده اند که شرایط کنونی آب به علت نبود حقوق مالکیت، مقررات دولتی و یارانه ها در بخش آب، باعث قیمت بسیار پایین و مصرف بیش از حد بالای آن است.

مشاور رئیس فراکسیون محیط زیست گفت: پوشش گیاهی و زندگی وحش اساسا بستگی به منابع آب شیرین دارد؛ مرداب ها، باتلاق ها و منطقه ها ساحلی وابسته به منابع پایدار آب هستند، اما اگر دستیابی به آب کاهش یابد، جنگل ها و سایر زیست بوم ها هم به همان اندازه در معرض خطر تغییرات عمده خواهند بود.

وی ادامه داد: در رابطه با تالاب ها، با توسعه جمعیت انسانی مساحت قابل توجهی از حیات وحش گرفته شده تا برای منابع غذایی و خانه سازی استفاده گردد، اما منطقه ها دیگری از کاهش تدریجی آب شیرین آسیب می بینند، زیرا در بالادست برای استفاده انسان از منابع آب انشعاب گرفته می گردد.

نادری اضافه کرد: در 20 سال اخیر بیش از نصف تالاب های کره زمین خشک شده است تالاب ها برخلاف تصور اولیه، زمین های بسیار بابرکتی اند یعنی ابتدا محل تغذیه، رشد و زندگی بسیاری از پستانداران، پرندگان، ماهی ها و بی مهره گان هستند، سپس منبع کشت برنج محسوب می شوند که برای تغذیه جمعیت دنیا صندلی کلیدی دارد بعلاوه آب را تصفیه می نمایند و هم در جلوگیری از بروز طوفان و سیل، بسیار کارآمدند.

این فعال محیط زیست گفت: طی دهه های اخیر، فرایند کم آبی به حدی رسیده که بسیاری از رودخانه ها تنها در چند ماه از سال جریان داشته و بسیاری از دریاچه ها دائماً کوچکتر می شوند، دریاچه آرال در سه دهه اخیر وسعتی چون دریاچه میشیگان آمریکا را از دست داده است.

نادری بیان نمود: این کاهش آب، استفاده از آن در کشاورزی و هم آلوده شدنش موجب غلظت نمک در آن شده است از بین رفتن دریاچه هایی که این چنین به واسطه فعالیت انسان ها تخریب می شوند ناگهان سوپاپ اطمینان یک منطقه را از آن می گیرد، در نتیجه مرگ و میر انسان ها و نابودی گونه های جانوری افزایش می یابد.

وی ادامه داد: طبق پیش بینی های دنیای سال 1400 سرانه آب به کمتر از 1400 مترمکعب برای هر فرد در سال خواهد رسید و این به معنی ورود به بحران آبی است طبق آمار های رسمی و به اعتقاد کارشناسان ایران در آستانه بحران آب به سرمی برد و طی سال های آینده تأمین آب به یکی از بزرگ ترین چالش های کشور در بسیاری از استان ها، شهر ها و منطقه ها تبدیل خواهد شد.

مشاور رئیس فراکسیون محیط زیست مطرح نمود: ایران از نظر جغرافیایی در بخش نیمه خشک و خشک دنیا قرار گرفته به شکلی که میانگین بارش درایران حدود 250 میلی متراست؛ درحالی که میانگین دنیای حدود 850 میلی متر است که بیش از سه برابر اندازه بارش در ایران است.

نادری در رابطه با دلایل بحران آب در ایران گفت: از دلایل بحران آب در ایران را می توان به مواردی همانند رشد سریع جمعیت و پراکندگی نامناسب آن، کشاورزی ناکارآمد، سوء مدیریت و عطش بیش از حد توسعه، ساختار نامناسب حکمرانی آب، تعدد ذی مدخلان، مدیریت ناهماهنگ، ضعف سیاسی سازمان حفاظت از محیط زیست و فقدان نگرش دراز مدت و ... اشاره نمود.

این فعال محیط زیست بیان نمود: از راه حل های برون رفت از این بحران هم می توان به مواردی همانند جایگزین کردن صنایعی مانند گردشگری و بوم گردشگری و … و هم ایجاد شغل و عایدی از این طریق به جای کشاورزی و کشت درخت و محصولات با احتیاج آبی بالا اشاره نمود.

وی با اشاره به بازنگری جدی در سیاست های رشد و توزیع جغرافیایی جمعیت، مرفه سازی کشاورزان و جوامع روستایی با اعطای امتیازات بیشتر و سرمایه گذاری در بخش کشاورزی به منظور افزایش بهره وری مالی بخش کشاورزی به وسیله مدرهمه کردن این بخش، اضافه کرد: بازبینی الگو های کشت در سراسر کشور با در نظر گرفتن امنیت غذایی ملی و بر اساس اندازه دسترسی به منابع منطقه ای و بهره وری مالی، افزایش قیمت حامل های انرژی و آب همراه با اعطای مشوق های مالی برای جلوگیری از صدمات مالی و معیشتی بر کشاورزان در کوتاه مدت، ایجاد سازمان های تعاونی مدیریت کشاورزی در هر منطقه و افزایش مشارکت کشاورزان و ظرفیت های جمعی در مدیریت آب و کشاورزی از دیگر موارد هستند.

نادری ادامه داد: بعلاوه میتوان به مواردی از قبیل ایجاد بازار آب و کنترل حقابه ها، ایجاد حساب پس انداز آب برای محیط زیست برای حفظ و احیای زیست بوم ها به وسیله خریداری آب از مزارع کم بازده، تغییر شرایط از مدیریت بحران به مدیریت پیشگیرانه، اصلاح ساختار حکمرانی آب و تقویت سازمان محیط زیست و ... اشاره نمود.

بحران کمبود آب اگر با همین فرایند ادامه پیدا کند میتواند قلب طبیعت را از تپش باز دارد، اما باید این نکته را در نظر گرفت که انسان ها باید خود ناجی خود شوند و بدانند ما تنها با صرفه جویی در مصرف آب میتوانیم این مایه حیات را به آیندگان انتقال دهیم.